Farm land surveyor: शेतीसाठी जमिनीचे अचूक मोजमाप करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पूर्वीच्या काळी, जमिनीसंबंधी मोजमापे पारंपरिक साधनांनी केली जात होती, जसे की दोरखंड, मोजपट्टी आणि जुने नकाशे. मात्र, यामुळे वेळ लागायचा आणि अचूकता कमी असायची. तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे आता शेतजमीन मोजण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा विकास झाला आहे.
ड्रोन तंत्रज्ञान
ड्रोनचा वापर करून शेतजमिनीचे अत्याधुनिक पद्धतीने मोजमाप करता येते. हे ड्रोन हवाई छायाचित्रे घेतात आणि भूपृष्ठाचा अचूक नकाशा तयार करतात.
१. हवाई नकाशे तयार करणे – ड्रोनमधील उच्च-रिझोल्यूशन कॅमेऱ्यांचा वापर करून शेतजमिनीची छायाचित्रे घेतली जातात.
२. थ्रीडी मॉडेलिंग – जमिनीची उंची, सपाटपणा आणि पाणी वाहण्याचे मार्ग शोधण्यासाठी 3D मॉडेल तयार करता येते.
३. GPS सह अचूक मोजमाप – ड्रोनमध्ये GPS सेन्सर असल्यामुळे अत्यंत अचूक मोजमाप मिळते.
GPS आणि GIS आधारित मोजमाप
ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टीम (GPS) आणि भौगोलिक माहिती प्रणाली (GIS) च्या मदतीने जमीन मोजणे सोपे झाले आहे.
१. GPS द्वारे स्थळ ठरवणे – सॅटेलाइटच्या मदतीने जमिनीच्या प्रत्येक बिंदूचे अचूक स्थान मोजता येते.
२. GIS डेटा संग्रह – डिजिटल नकाशे तयार करून क्षेत्रफळ, सीमारेषा आणि जमिनीचा प्रकार निश्चित करता येतो.
३. मोबाईल अॅपद्वारे मोजमाप – आता शेतकऱ्यांना GIS आधारित अॅप उपलब्ध आहेत, ज्याद्वारे ते स्वतःही जमीन मोजू शकतात.
लिडार तंत्रज्ञान
लिडार (LiDAR – Light Detection and Ranging) ही अत्याधुनिक तंत्रज्ञान प्रणाली आहे जी प्रकाशाच्या किरणांचा वापर करून जमिनीची माहिती मिळवते.
१. अतिशय अचूक मोजमाप – लिडार सेन्सर जमिनीच्या प्रत्येक भागाचे बारकाईने निरीक्षण करतात.
२. वाढीव वेग – या तंत्रज्ञानामुळे मोठ्या क्षेत्राचे मोजमाप जलद गतीने करता येते.
३. वनस्पती आणि झाडांखालील मोजमाप – लिडारच्या मदतीने झाडांखालील जमिनीसुद्धा मोजता येते.
सॅटेलाइट इमेजरी आणि रिमोट सेन्सिंग
उन्नत उपग्रह प्रणालींमुळे जमिनीच्या निरीक्षणासाठी अत्यंत उपयुक्त साधने उपलब्ध झाली आहेत.
१. सॅटेलाइट प्रतिमा विश्लेषण – मोठ्या शेतजमिनींचे मोजमाप उपग्रह प्रतिमांमधून करता येते.
२. बदलत्या भूपृष्ठाचा अभ्यास – हवामान बदल, मृदाशास्त्र आणि शेतीसंबंधी डेटा गोळा करता येतो.
३. ऑनलाइन जमिनीचा नकाशा मिळवणे – आता वेगवेगळ्या सरकारी पोर्टल्सवरून सॅटेलाइट डेटा उपलब्ध करून दिला जातो.
स्मार्टफोन अॅप्स आणि डिजिटल मोजमाप यंत्रणा
१. मोजमाप करणारे अॅप – अनेक मोबाईल अॅप्स विकसित केली गेली आहेत जी GPS चा वापर करून जमीन मोजतात.
२. ऑनलाइन भूसंपत्ती मोजणी – डिजिटल नकाशांवर थेट जमिनीची नोंद ठेवली जाते.
३. सरकारी योजनांचा लाभ – सरकारच्या GIS आधारित योजना आता डिजिटल नोंदींवर अवलंबून आहेत, त्यामुळे शेतकऱ्यांना अनुदान आणि योजनांचा लाभ सहज मिळतो.
नवीन तंत्रज्ञानाचे फायदे
१. वेळेची बचत – पारंपरिक पद्धतीपेक्षा हे तंत्रज्ञान वेगवान आहे.
२. जास्त अचूकता – GPS, ड्रोन, आणि लिडारच्या मदतीने चुका कमी होतात.
३. शेतकऱ्यांसाठी सुलभता – मोबाइल अॅप आणि डिजिटल प्लॅटफॉर्ममुळे शेतकरी स्वतः जमीन मोजू शकतात.
४. सरकारी नोंदींशी जोडणी – जमीन मोजणीची माहिती थेट सरकारी रेकॉर्डमध्ये जाऊ शकते.
शेत जमिनीचे मोजमाप करण्यासाठी आता अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर होऊ लागला आहे. GPS, ड्रोन, लिडार, आणि सॅटेलाइट इमेजरीच्या मदतीने अचूक, वेगवान, आणि स्वस्त मोजणी शक्य झाली आहे. शेतकऱ्यांसाठी ही क्रांतीकारी सुधारणा असून त्यांना याचा मोठा फायदा होईल.Farm land surveyor
